Post-Modern Dünyada Madde ve Mânâ Üzerine

Açıklama: (Bu yazımda “modern” kavramını, yapılagelen olumsuzlukları ifade etmek için kullanırken bilinen dar anlamıyla salt çağdaşlık olarak; modernlik düşüncesiyle asıl yapılması gerekenleri ifade ederken ise akıl, mantık, inanç, irfan ve vicdandan ayrılmadan her çağın şartlarına uygun değerler üretmek olarak kabul edeceğim. Ve bu durumu bir paragraf içerisinde örneklerle izah etmeye çalışacağım.)

      Modern toplum maddi üretimlerinde mânâyı maddeye râm ediyor. Hayatın içtimaî ve kurumsal hemen her alanında gün geçtikçe silikleşen manevi izler, zihinsel olarak sağlıklı birey ve güçlü toplum olabilmenin temeli olan aile olgusu üzerindeki etkisini de günbegün yitiriyor. Böylelikle özünden kopuk, benliğine yabancı, mayası kokuşmuş kimlikler türüyor. Bu durumun en büyük nedenleri ise sınırsız ve kuralsız sonu olmayan teknolojik gelişmeler, zihnimizi ve kimliğimizi bulandırarak bireyi kendine yabancılaştıran internet bağımlılığı, etik-ahlâk anlayışımızı yerle yeksan eden tv programları, koyu fanatizm ve belki de en önemlisi bunların önüne geçebilecek devlet ölçeğinde kurumsal eksiklik, v.s.. Yüzeysel, sosyolojik bir analiz gösterecektir ki genç nesiller sağlam bir kulba tutunmuş değiller ve âidiyet hissedebilecekleri bir değer yargıları yok. Bu nedenledir ki muhtelif “izm” lerin rüzgarında savrulan, şuursuzluğu sebebiyle boyunlarına takılan ipe aldırış etmeyen, itikadî anlamda derin bir uçuruma yakın ve gün geçtikçe  deizme yaklaşan bir gençlik ile karşı karşıyayız.  Okumayan, okusa da ne okuduğunu bilmeyen, bizleri asıl ilgilendiren konularda yerel ve küresel aktüeli takip etmeyen bir gençlik. Halbuki okumak ve bilhassa Kur’an okumak, hayata, meselelere, ideolojilere, değer yargılarına, ezcümle; yerel ve global ölçekte değerlendirilme durumunda olan hemen her şeye daha yukarıdan adeta kuş bakışı bakabilme ufkunu kazandırır ve böylelikle daha doğru anlama ve anlamlandırma yeteneği bahşeder...

Kitaplar

          Maneviyatın gelecek nesillere   taşıyıcılarından olan, madde ile mânânın iç içe geçtiği yazılı eserler mânâ yükünü taşımalı, bunun için yazılmalıdırlar. Fakat herhangi bir disiplin ya da ideoloji üzerine yazılmış kitap sayısı o kadar fazladır ve sığ bir içeriğe sahiptir ki, bu denli nicelik ve boş içeriğe sahip kitaplarda manevi izler görebilmek bir yana sırf maddi kazanç ve şahsi menfaat adına yazıldıkları gün gibi ortadadır. Basit bir üslûp, kitabın hacmini arttırmak adına tekrarlanan  dolambaçlı cümleler, derinliği olmayan bir yığın sayfa, bir yığın kağıt parçaları, aynı konuyu içeren, aynı başlığı taşıyan onlarca niteliksiz kitap. Tamamı madde! Tamamı maddi kazanç için! Post-modern dünya dedikleri kokuşmuş çöp yığınından öte nedir ki!

         Bir toplumun maddi üretimlerinde, söz gelimi mimaride, o toplumun inancına ve tarihine, maneviyatla yoğrulmuş kültürel birikimine dair izler bulunmalı. Zira ancak bu şekilde belli bir niteliğe erişip kalıcılığı yakalayabilir. Maneviyat içkin olan maddi üretim, yavanlıktan uzak, bayağı olmayan, özgün, inanç ve kültürel değerlerin izlerini taşıyan ve bu yönüyle sadece yerele ve şimdiye hitap etmeyip makro ölçekte evrensele ve geleceğe seslenirken aynı zamanda istikbaldeki yerini de kazımış bir üretimdir. “Mimari, bir inancın ve medeniyetin geometrik şekil almış halidir.” der Ali Şeriati. Bir Sinan ile bir Süleyman daha gelir mi dersiniz? Ümit var olalım derim.

Modernizm

      Modernlik; evreni, tabiatı, dünyayı varlık temelinde okuyabilmektir, sosyal medya fenomeni olmak değil; sinsi emperyal politikalarla oluk oluk kan akıtılan coğrafyalardaki mazlumların çığlığını duymak, buralarda oynanan oyunları görebilmek, gücümüz yettiği ölçüde münferit ya da toplumsal olarak ve en önemlisi devlet olarak tepki gösterebilmektir, gaflet ve miskinlik değil; haksızlığa, hukuksuzluğa kalple buğzetmek seviyesinde de olsa karşı çıkabilmektir, stadyumlarda nârâ atmak değil; yanıbaşımızdaki ihtiyaç sahibi insanları görmezden gelmeyip onlara bir nefes olabilmektir, arabamızın, telefonumuzun modelini yükseltmek değil; bireysel olarak yoksula yardım etmekle yetinmeyip başkalarını da bu konuda teşvik etmeyi ödev addetmektir,(*1) üst üste mal biriktirmek değil; etnik çeşitliliğin ardındaki hikmeti (*2) görebilmektir, tek bir ırkın ismi altında insanları asimile etmek değil; dillerin Allah’ın sanatı olduğunu anlayabilmektir, azınlığın dilini yok saymak değil; mânâya sırt çevirip madde fetişizmine kulluk değil, madde ile mânânın terkibinde Varlık’ı duyumsayabilmektir modernlik...

      

  Ne Yapmalı?

       Maneviyatına kayıtsız bir devlet ve kurumları, derin ve köklü medeniyetine samimi anlamda sahip çık(a)mayan ve bu sebeple batı medeniyetinin kuyruğuna bilinçli-bilinçsiz takılan, inancını vatandaşlık kimliğinde taşımakla yetinen bireylerin olduğu “Bu Ülke” insanının madde ile mânâ arasındaki ilişkiyi sağlıklı bir temele oturtması için “bilinç” gerekiyor.

Nasıl bir bilinç?

     Sağlam ve kopmaz bir ipe(*3) tutunmuş, buradan aldığı güç ve feyz ile kendisini, çevresini ve dünyayı sorgulayarak madde ile mânâ arasında süregiden bu çatışmaya set çekerek maddenin bizatihi özünde var olan mânâyı (*4) yine ona teslim edip, her bir noktasında mânânın emârelerinin görüldüğü maddi değerler üretmeye cesaret edebilecek bir bilinç...

Bitirirken...

Bir düşünür der ki: “Bağımsız yargılarda bulunmak pek azımızın ayrıcalığıdır, diğerlerini otorite, örnek yönetir. Başkasının gözüyle görürler, başkasının kulağıyla dinlerler.

Kulağı olan duysun…” (*5)

Düşünenlere selâm ederim. 

(*1): Kur’an, 89/18📖

(*2): Kur’an, 49/13📖

(*3): Kur’an, 3/103📖

(*4): Kur’an, 2/74📖

(*5): İoanna Kuçuradi/Schopenhauer ve İnsan, Sf:1